بازگشت
حافظه کوتا ه مد ت
تهیه وترتیب توسط : محمدالله تهیه وترتیب توسط : محمدالله " نصرت "

حافظه یکی از توانایی عالی مغز است که با عث میشود ، انسان بتواند، اطلا عات را ثبت وذخیره کرد ه ودرموقع لزوم آنها را به گونه ای فرا خواند ازهمین تعریف برمی آید که اختلالا ت حافظه میتواند در اثر اشکا ل درهریک ازین سه مرحله به وجود می آید ، یعنی در مرحله ذخیری سا زی وسرانجا م انوا ع فرا خوانی اطلاعات.

اما انواع حا فظه چیست ؟ بیما ری ها ی که آنرا تحت تا ثیر قرار میدهد کدامند وبرای اینکه حا فظه بهتر ی داشته با شیم چه با ید بکنیم . تقسیم بندی متعددی برای حا فظه وجود دارد ما یک حا فظه کوتا ه مدت داریم ، ویک حا فظه طولانی مدت.

وقتیکه ما نا م ازحا فظه کوتاه مدت میبریم ، بعضی افراد پنچ ما ده وبرخی نو ما ده در حا فظه کوتاه مدت خود دارد ، مهمترین ویژگی این نوع حا فظه گنجا یش محدود آنست که بطور متوسط بین هفت ما ده وبه اضا فه یا منها ی دو ماده است این رقم فرحنا ی حا فظه نامیده میشود ،ویژ گی دیگری آنست که اطلاعات در آن بصورت صوتی دیداری رمز گردانی میشود، مثلاً شخصی مجموعه حروف (Rlbks ) را شنیده وآنرا بصورت صوتی یا رمز گردانی کرده است .

فرض کنیم  که شما به مرکز اطلاعات یک شهر زنگ می زنید واز آنها شماره تلیفونی یک بیمارستا ن را میخواهید وآنها به شما شماره بیمارستا نرا میدهد این شما ره خیلی سریع درمدارها ی مغز می چرخد تا وقتیکه شما این شماره رابگیرید . احتما لاً شما بعد از مدت کوتا هی این عدد را فراموش خواهید کرد . بخا طر اینکه شما احسا س نیاز نمی کنید فکرمیکنید که هر موقعی می توانید به شماره تلیفون دسترسی پیدا کنید . این چیزی که خیلی سریع گفته می شود وشما سریع تکرارش میکنید وزود ازبین میرود حا فظه فوری یا (Immediate Memory ) نام دارد . در وا قع این حا فظه نیست ، فقط کا فی است که شما توجه وتمرکز خوبی داشته با شید ، برای اینکه بتوانید اطلا عات را بگیرید ودر همین جا کار مغز تما م میشود . مگر آنکه خبر یا اطلا عاتی که به شما میدهند، بسیا ربسیا ر مهم با شد بعد از حا فظه فوری حا فظه اخیر یا (Recent Memory

قرار میگیرد. کا رکر د آن این است که مثلا بیا د آورید  دیروز چه کسانی را دیدید ." حا فظه اخیر مهمترین حا فظه در ارزیا بی ها ی حا فظه است .

حا فظه فوری واخیر جزو حا فظه کوتا ه مدت انسا ن هستند .این دو حافظه در قسمت بخصوصی در مغز قرار دارند که هیپوکا مپوس (Hypo campus ) نام دارد این جا فقط  ایستگا ه اولیه است یعنی اطلا عات میرود آنجا میتواند از بین برود وشما یا د تا ن نبا ید ولی میتوان از آنجا تحویل داده شود بیک مرکز خیلی مهمتر وبرود به حافظه دور . حافظه دور یعنی اطلاعاتیکه بسیار مهم اند ودر جایگاه بسیارمطمئنی ازمغز ثبت شده اند ویک آرشیو خیلی خوب درمغز هست . خا طرات مهم مثل خاطرات کودکی تان در جا ی خیلی مهمی از مغز آرشیو میشود . اینها (Memory long term ) هستند .تما م کسانیکه با یاد گیری سرو کار دارند هر چه قدر اطلاعاتش را به آن حا فظه طولانی مدت بسپارند . موفق تراند. برای این مسیر از هیپوکا مپوس خارج میشود ودر جا ئی ذخیره میشود که اسمش (Gray MATTER) یا قشر خا کستری مغز است .

آیا حافظه قدیمی خوب ؛ نشان دهنده قوت حافظه است ؟

حافظه قدیمی خوب ، نشان دهنده قوت حافظه نیست . این چیزی است که بسیا ری از افراد اشتبا ه میکند . که اگر ما سا لمندی داریم که خیلی خوب آنسا لی که ازدوا ج کرده ویا کاردیگری انجا م داده با جزئیا ت توضیح میدهد ، لزوماً نشان دهند ه این نیست که حا فظه خوبی دارد ،حا فظه خوب این است که سالمند مثلاً یادش با شد که دیروز چه اتفا قی افتاده وچطور میتواند آنها را سریع پیدا کند .

بنا براین مغز با ید به میزان کا فی استیل کولین داشته با شد که بتواند پیام ها ی عصبی را که کا ر حافظه را انجام میدهند بدسترسی هدایت کند .

استیل کولین درکجا نگهداری میشود ؟

بیشترین جا ی مغز که استیل کولین دار د ،همان جا ئی است که درآن هسته ای هیپوکا مپوس وهسته بنام ما ینرت قرار دارد .اگر جا ها یی که در آن استیل کولین زیادی وجود دارد ، آسیب ببیند یکی از عواقبش اختلال حافظه خواهد بود .

درچه بیماری وچه زمانی این جا ها آسیب می بیند ؟

یکی درسنین پیری است . درین سنین رسوباتی در مغز بوجود می آید که با عث میشود ، مسیر حا فظه کند شود . یعنی افراد پیر ،سرعت واسطه اطلاعا تش کمتر است . یکی از بیماری ها ی ایکه میتواند با عث کند ی این سرعت شود ،آلزایمراست. پروتینی که درمغز رسوب میکند بنا م آمیلوئید که امیلوئید می آید ،سطح استیل کولین مغز را کا هش میدهد .

دو بیماری که خیلی شا یع است وخیلی اختلال حا فظه میدهد یکی اضطراب است ویکی افسردگی شما برای اینکه خوب از مغز تحویل بگیرید ،با ید درست تحویل داده باشید ،این اصلی است که خیلی ها به آن ممکن است دقت نکنند . مرحله اول حا فظه ما مرحله ثبت است . با ید به مغز اطلاعا ت را بدهیم ، مغز آنرا ثبت میکند وبعد آنرا در خودش انبا رمیکند وبعد بما تحویل میدهد .  لازمه اولیه اش اینست که این ثبت درست انجا م شود .یعنی شما وقتی دارید یک مطلب ای را می خوانید یا دارید کلید تا نرا در جا یی  میگذارید. یا دارید پول ها یتان تا نرا میشمار ید .

با ید آن لحظه این کار را با تمرکز کا فی انجا م بدهید با این اطلاعا ت را درست به مغز تحویل بد هید ، وقتی شما در همان حال که دارید ؛ به دوموضوع دیگر نیزفکر کنید ، همزمان تلیفونی صحبت میکنید وهمزما ن مواظب هستید که مثلا ظرف شیر روی چراغ گا ز سرنرود ، مغز در آن واحد باید به پنج یا شش امر مختلف فکر کند .در نتیجه آن میزانی که باید برای یک کار تمرکز کنید . نمی کنید وبعد ممکن است دو سا عت دنبا ل کلید تان بگردید . برای اینکه از اول اطلاعا ت تانر ا به آ ن درست ندادید. وقتیکه شما دارید کار ی را میکنید ،یکی از راه ها این است که با خود تان بگوئید ، چه کارمیکنید ، مثل کلید را حا لا با لای تلویزون گذاشتم » راه دیگر ی که خیلی مهم است  ، این است که تکرار کنید ،مثلا آخرشب تما م کا ر های تانرا یا داشت میکنید ، فردا صبح قبل ازآنکه براه با فتید ، روی دفتر یا داشت تان کا رها ی امروز را دو با ره نگا ه میکنید ودرطول روز دو با ره آنر ا چک میکنید.

یک چیز خیلی مهم که قبل ازهمه اینها ست ،انگیزه ای درست است ،یعنی ما باید قبل ازینکه حا فظه ای خوبی داشته با شیم ، انگیزه داشته با شیم ،شما هیچ وقت به کسی که علاقه بیاد گیری ندارد وچیزی را دوست ندارد یا د بگیرد .نمی توانید خوب یا د بدهید .پس بعد از مسئله انگیزه ثبت درست است ،شرایط درست با ید برای مغز فراهم شودتا آنرا یا د بگیرد وبعد که ثبت شد با ید دریا فت که چطور میتوان آنرا تکرار کرد ،یعنی از راه ها ی خیلی خوب یا دگرفتن ،یا د دادن است ،اگر توانستید تعریف کنید ،بدانید که آن مطلب را خوب یا دگرفته اید. سعی کنید آنرا برای دوستا ن تان تعریف کنید ،بدانید که آن مطلب را خوب یا د گرفته اید ولی اگر موقعی که دارید ، چیزی را یا د میدهید درجا ئی گیر کردید می فهمید که همان قسمت را نفهمیده اید وبا ید آن ر ا تکرارکنید این است معلوما ت مختصری در مورد حا فظه کوتا ه مدت .

                                                               والسلام


September 6th, 2009


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي